Химия Усманова М.

Добро пожаловать на rao.kz – ваш источник удобных учебников для восьмого класса! Наши электронные учебники, выпущенные Атамура на казахском в 2018 году, облегчат учебный процесс. Забудьте о тяжелых рюкзаках с книгами и тетрадями – теперь учебник Химия Усманова М., Сакарьянова К., Сахариева Б. доступен онлайн на устройствах под управлением Android и iOS, в форматах EPUB и EPUB3. Читайте где угодно и как удобно! С нашими учебниками вы можете делать пометки и выделять текст, выбирая читалки или браузеры. Приложения для Android и iOS, а также Readium для Chrome и Firefox, позволяют удобно читать на смартфонах, планшетах и компьютерах. Мы также предлагаем учебники в формате PDF. Присоединяйтесь к rao.kz и откройте новые возможности обучения! Здесь знания становятся доступными, а учебный процесс – комфортным и увлекательным. Сэкономьте время и силы, выбирая электронные учебники на rao.kz.

Мазмуны
Алгы сoз. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
I тарау. АТОМДАРДАГЫ ЭЛЕКТРОНДАРДЫН КОЗГАЛЫСЫ
§ 1. Атомда электрондардын таралуы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
§ 2. Энергетикалык денгейлер. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
№ 1. Зертханалык таж iрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
§ 3. Иондардын тузiлуi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
§ 4. Косылыстардын формулаларын куру. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
II тарау. ЗАТТАРДЫН ХИМИЯлык ФОРМУЛАЛАРЫ ЖАНЕ
 ÕèìèЯлык РЕАКЦИЯ ТЕНДЕУЛЕРI
§ 5. Химиялык формулалар бойынша есеп шыгару. . . . . . . . . . . . . . . . 19
§ 6. Химиялык реакциялардын тендеулерiн куру. . . . . . . . . . . . . . . . . 23
§ 7. Зат массанын сакталу заны . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
§ 8. Арекеттесушi заттардын массаларынын катынасы.
Курам турактылык заны . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
№ 2. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
§ 9. Химиялык реакциялардын типтерi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
§ 10. Табигаттагы жане тiрi агзалар мен адам тiршiлiгiндегi
химиялык реакциялар. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
III тарау. МЕТАЛДАРДЫН химиялык БЕЛСЕНДIЛIГI

§ 11. Металдардын оттегiмен жане сумен арекеттесуi. . . . . . . . . . . . . . . 38
§ 12. Металдардын кышкыл ерiтiндiлерiмен арекеттесуi.
Металдардын химиялык белсендiлiк катары. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
№ 3. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
§ 13. Металдардын туз ерiтiндiлерiмен реакциялары . . . . . . . . . . . . . . . 44
№ 1. Практикалык жумыс . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
IV тарау. ЗАТ МОЛШЕРI
§ 14. Зат мoлшерi. Моль. Авогадро саны. Заттардын молярлык массы . . . . 48
§ 15. Масса, молярлык масса жане зат мoлшерi арасындагы
байланыс . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
V тарау. СТЕХИОМЕТРИЯЛЫК ЕСЕПТЕУЛЕР
§ 16. Химиялык реакция тендеулерi бойынша есептер шыгару. . . . . . . . 53
§ 17. Авогадро заны. Молярлык кoлем. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

§ 18. Газдардын салыстырмалы тыгыздыгы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
§ 19. Газдардын кoлемдiк катынас заны. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
VI тарау. ХИМИЯЛЫК РЕАКЦИЯЛАРДАГЫ ЭНЕРГИЯМЕН ТАНЫСУ
§ 20. Отыннын жануы жане энергиянын бoлiнуi . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
§ 21. Экзотермиялык жане эндотермиялык реакциялар. . . . . . . . . . . . . 70
№ 4. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
§ 22. Термохимиялык тендеулер бойынша есептеулер. . . . . . . . . . . . . . 73
VII тарау. СУТЕК. ОТТЕК ЖАНЕ ОЗОН
§ 23. Сутек, алынуы, касиеттерi жане колданылуы. . . . . . . . . . . . . . . . 77
§ 24. Сутектiн химиялык касиеттерi, колданылуы. . . . . . . . . . . . . . . . . 81
№ 2. Практикалык жумыс. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
§ 25. Оттек, алынуы, табигатта таралуы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
§ 26. Оттектiн касиеттерi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
§ 27. Оттегi жане озон. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
№ 3. Практикалык жумыс. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
VIII тарау. ХИМИЯЛЫК ЭЛЕМЕНТТЕРДIН ПЕРИОДТЫК ЖуЙЕСI
§ 28. Химиялык элементтердiн периодтык жуйесiнiн курылымы. . . . . . 98
§ 29. Химиялык элемент атомдарынын касиетi мен
кейбiр сипаттамаларынын периодты турде oзгеруi. . . . . . . . . . . . . . . . 100
§ 30. Периодтык жуйедегi орнына карай элементтi жане
онын косылыстарын сипаттау. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
§ 31. Химиялык элементтердiн табиги уяластары жане
олардын касиеттерi. Сiлтiлiк металдар. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
§ 32. Галогендер, инерттi газдар. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
§ 33. Металдар мен бейметалдар. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
IX тарау. ХИМИЯЛЫК БАЙЛАНЫС ТуРЛЕРI
§ 34. Электртерiстiлiк. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
§ 35. Коваленттiк байланыс. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
§ 36. Иондык байланыс . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
§ 37. Кристалдык тор турлерi, байланыс типтерi жане
заттардын касиеттерi арасындагы oзара байланыс. . . . . . . . . . . . . . . . 125
X тарау. ЕРIТIНДIЛЕР ЖАНЕ ЕРIГIШТIК
§ 38. Заттардын суда еруi. Ерiгiштiк. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
№ 5. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
№ 4. Практикалык жумыс. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

§ 39. «Ерiгiштiк» такырыбына есептер шыгару. . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
§ 40. Ерiген заттардын массалык улесi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
§ 41. Ерiтiндiдегi заттардын молярлык концентрациясы. . . . . . . . . . . . 137
№ 5. Практикалык жумыс. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
«Ерiтiндi концентрациясы» такырыбына
шыгарылатын есептер типтерi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
XI тарау. БЕЙОРГАНИКАЛЫК КОСЫЛЫСТАРДЫН
 НЕГIЗГI КЛАСТАРЫ. ГЕНЕТИКАЛЫК БАЙЛАНЫС
§ 42. Оксидтер: жiктелуi, аталуы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
§ 43. Оксидтердiн химиялык касиеттерi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
№ 6. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
§ 44. Кышкылдар, олардын курамы, жiктелуi, аталуы . . . . . . . . . . . . 156
§ 45. Кышкылдардын химиялык касиеттерi, колданылуы. . . . . . . . . . . . .161
№ 7. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
§ 46. Негiздер: курамы, аталуы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
§ 47. Негiздердiн химиялык касиеттерi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
№ 8. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
§ 48. Туздар: жiктелуi, аталуы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
§ 49. Туздардын химиялык касиеттерi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
№ 9. Зертханалык тажiрибе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
§ 50. Бейорганикалык косылыстар арасындагы
генетикалык байланыс. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
XII тарау. КОМIРТЕК ЖАНЕ ОНЫН КОСЫЛЫСТАРЫ
§ 51. Кoмiртектiн жалпы сипаттамасы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
§ 52. Кoмiртектiн химиялык касиеттетi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
№ 6. Практикалык жумыс. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
§ 53. Кoмiртек оксидтерi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
№ 7. Практикалык жумыс . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
XIII тарау. СУ
§ 54. Табигаттагы су . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
§ 55. Судын химиялык касиеттерi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
§ 56. Судын ластану себептерi. Судын кермектiгi . . . . . . . . . . . . . . . . 209
№ 10. Зертханалык тажiрибе. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
АДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
НЕГIЗГI ТуСIНIКТЕР МЕН АНЫКТАМАЛАР. . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Сoзжумбактардын жауабы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220